مدیریت زنجیره تامین شامل فرآیندهایی است که در آن مجموعهای از عملیاتهای مرتبط با تامین کالا برنامهریزی میشود. مدیریت زنجیره تامین شامل تمامی جابهجاییهای کالاها(لجستیک) و تلاشها برای تامین کالا میشود. رایانش ابری و اینترنت اشیا در زنجیره تامین میتوانند تاثیر بسزایی داشته باشند. زنجیره تامین بصورت ذاتی پیچیده است. این پیچیدگی باعث میشود تا چالشها و نقصهایی در این حوزه وجود داشته باشد. تکامل فرآیندهای تامین کالا میتواند بهعنوان یک مزیت رقابتی برای شرکتهای فنّاور محسوب گردد.
اینترنت اشیا در زنجیره تامین و مزایای آن
اینترنت اشیا، مزایای بسیاری را برای صنایع مختلف به همراه میآورد. به عنوان مثال اینترنت اشیا میتواند در فرآیندهای مرتبط با زنجیره تامین کالا مزایای بیشماری را بوجود آورد. برخی از این مزایا عبارتند :
- رایانش فراگیر اطلاعات در اینترنت اشیا باعث بهبود زنجیرههای تامین کالا خواهد شد.
- ارتباطات بیسیم، واسطهای کاربری و کاهش مصرف انرژی از مزایای اینترنت اشیا برای زنجیره تامین کالا میباشد.
- سادگی فرآیند مدیریت اطلاعات
- بهبود تنظیم شبکه توزیع و تعیین استراتژیهای توزیع کالا
- گردش ساده اطلاعات و امکان مدیریت موجودی کالا
- امکان کنترل جریان نقدینگی
- بهبود فرآیندهای تصمیمگیری و سیاستگذاری
- شناسایی سریع نیازمندیهای مشتری و تامین آنها
- بهبود قدرت رقابت پذیری در شرکتها
- امکان مدیریت بازیافت و کاهش ضایعات در زنجیره تامین
- ردیابی کالا و تعیین شرایط نگهداری آنها
- پیشبینی موجودی و سفارش هوشمند کالا
نقش مدیریت اطلاعات در زنجیره تامین
شبکه اینترنت اشیا بسیار گسترده است. در منابع مختلف تعداد تجهیزات فعال در شبکه اینترنت اشیا تا چندین میلیلارد تخمین زده میشود. این اشیای متصل به شبکه میتوانند حجم زیادی از اطلاعات را جمعآوری کنند. در صورتی که برروی این دادههای حجیم پردازش صحیحی صورت پذیرد میتوان به یک دانش موثق دست یافت. این دانش میتواند کمک زیادی به مدیریت زنجیره تامین نماید.
اشیای هوشمند آینده این توان را دارند که با استفاده از هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و به کمک دادههای جمعآوری شده توسط تگهای RFID به تحلیل رفتارهای انسانی بپردازند و با کمک مدلهای پیشبینی، آنالیزهای دقیقی را برای کمک به زنجیره تامین ارائه دهند. چنین اشیایی توانایی مدیریت زنجیره تامین را با کمک تحلیل وضعیت بازار، وضعیت رقبا، علائق مشتریان و … را خواهند داشت.
اینترنت اشیا در صنعت لجستیک
صنعت لجستیک(Logestic) یا همان حمل و نقل نقش بسیار مهمی در زنجیره تامین کالا دارد. تقریبا میتوان گفت که تمامی کالاها قبل از تولید(مواد اولیّه) و بعد از تولید به صنعت حمل و نقل وابسته هستند. این وابستگی باعث میشود تا لجستیک به عنوان یک موضوع کلیدی در زنجیره تامین مورد توجه فعالین این صنعت قرار گیرد. امروزه با کاهش قیمت سنسو.رهای مختلف، شاهد حضور اینترنت اشیا در همه بخشهای لجستیک میباشیم. در ادامه به چند مورد از کاربردهای مهم اینترنت اشیا در لجستیک اشاره میکنیم:
- کنترل وضعیت خودروها و کامیونهای حمل بار
- موقعیتیابی کالاها با کمک تگهای ساده RFID
- کنترل شرایط کالا با کمک حسگرهای کنترل دما و شرایط کالا
- استفاده از ابزارهای ردیابی و پیگیری ناوگان حمل و نقل
- کنترل موجودی انبارها با استفاده از تگهای موجود برروی کالاها
اهمیت زنجیره تامین باعث گردیده است تا فعالان این بخش به دنبال پیادهسازی جدیدترین شیوهها برای بهبود شرایط و افزایش کارآیی باشند.
زنجیره تامین هوشمند و تاثیر آن بر شهرهای آینده
اتوماسیونسازی در زنجیره تامین باعث میشود تا سرعت انجام فرآیندها به شکل قابل توجهی افزایش یابد. با توسعه اینترنت اشیا و شکلگیری شهرهای هوشمند نیاز به اجرای زنجیره تامین هوشمند در شهرهای آینده به شدت احساس می شود. در یک شهرهوشمند نیاز است تا تمامی رویهها بهصورت هوشمندانه انجام شوند. اینترنت اشیا در زنجیره تامین کالا نقش بسیار پررنگی دارد. با پیشرفت اینترنت اشیا، زنجیرههای تامین (Supply Chain) نیز مدرنتر و توانمندتر میشوند.
البته وجود چالشهای مختلف در تامین کالاهای اساسی در یک شهرهوشمند نشان میدهد که همچنان خدمات زنجیرهای نیاز به تکامل و بهبود بیشتری دارند. پیشبینی نیازها از قبل، باعث بهبود خدمات شهری خواهد شد. فناوری اطلاعات، اینترنت اشیا و پردازش دادهها از موضوعاتی هستند که موجب میشوند فرآیندهای تامین کالا و لجستیک بهبود بیشتری بیابند.