در عصر امروز با ظهور اینترنت اشیاء، شاهد کاربردها و انواع مختلفی از آن ها هستیم. یکی از مهم ترین و پرطرفدارترین کاربردهای اینترنت اشیاء، خودروهای هوشمند هستند که می توانند انقلابی در صنعت خودروسازی دنیا باشند. برای آشنایی با این کاربرد مهم بهتر است در ابتدا با مفاهیم اولیه آن آشنا شویم.
تعریف اتومبیل خودران
از وقتی اولین خودروهای مستقل ساخته شدند، تعریفی که برای آن به وجود آمد به یک عبارت عمومی برای هر اتوماسیون در وسائل نقلیه تبدیل شده است. برای اینکه به یک تعریف روشن و واضح برسیم صنعت، ۶ سطح برای آن شرح می دهد. که از سطح صفر که به معنای نبود هیچ اتوماسیونی است، شروع می شود و تا سطح ۵ که بالاترین سطح اتوماسیون است و کنترل انسانی بر روی آن وجود ندارد، ادامه پیدا می کند. امروزه در جاده ها، حدودا ۱۰ درصد از ماشین ها به اینترنت وصل می شوند.
خودروهای هوشمند از ایده تا عمل
ایده و تئوری ماشین های هوشمند بسیار جذاب، پرطرفدار و همچنین وسوسه انگیز است. اما متاسفانه در واقعیت و عمل به همین راحتی نیست بلکه هوش مصنوعی که برای هدایت خودران ها استفاده می شود هنوز نیاز به آزمایش و بهبود بیشتری دارد.
شرکت های خودروسازی و همچنین فناوری دائما در حال تحقیق و کار هستند تا بتوانند این ایده آرمانی خودروهای کاملا خودکار را اجرایی کنند. در این موضوع این شرکت ها مجبور هستند که نیروی های انسانی را از کنترل خودرو حذف کنند و برای این امر نیازمند پیشرفت های زیادی در تکنولوژی هستند. نرم افزاری که در این سیستم ها استفاده می شود از ساختار و رفتار مغز تقلید می کند و قاعدتا بر پایه شبکه عصبی بنا شده اند.
مسئله رانندگی نسبت به سایر فعالیت های انسانی پیچیدگی های بیشتری دارد و شناخت و درک اشیاء اطراف به تنهایی کافی نیست. مثلا هنگام رانندگی توسط نیروی انسانی اگر یک توپ به داخل جاده بیاید، نیروی انسانی خودرو را متوقف می کند با این احتمال که کودکی به دنبال توپ در جاده دیده شود.
سوالی که در این موضوع به وجود می آید این است که در صورت استفاده از هوش مصنوعی، آیا خودران های هوشمند نیز می توانند این واکنش ها را نشان دهند؟ یا اگر شرایط وقوع یک تصادف به وجود آید چه واکنشی انجام می دهد؟ سلامت سرنشینان داخل خودرو به چه شکلی تامین می شود؟ آیا می تواند آسیب های جانی و ضررها و تلفات را به کمترین حد ممکن برساند؟
تست توانایی فکر کردن ماشین با آزمایش تورینگ
در سال ۱۹۵۰ سوال مهمی در این زمینه مطرح شد با این مضمون که آیا ماشین، توانایی فکر کردن می تواند داشته باشد یا نه؟ آلان تورینگ برای اولین بار پیشنهاد یک آزمایش مهم را داد که به نام خود او ثبت شده است. آزمایش به این صورت است که در آن یک سوال کننده انسانی، با دو چت روم، که یکی انسان و دیگری ماشین است وارد تعامل می شود و اگر سوال کننده انسانی قادر نباشد تفاوت بین انسان و کامپیوتر را تشخیص دهد پس کامپیوتر یا همان ماشین به درستی عمل کرده است.
هرچند در حال حاضر انتقادات زیادی برای این آزمایش بیان شده است، اما محققان زیادی طرحی را پیشنهاد کردند به نام آزمایش تورینگ بصری که در آن کاکپیوترها باید مرحله به مرحله سوالات پیچیده تر و سختری را پاسخگو باشند. این آزمایش تغییریافته تورینگ می تواند برای آزمایش نرم افزارهای خودران ها استفاده شود. اما همانطور که واضح است این کار در صورتی امکان پذیر است که چند ورودی سنسور برای کامپیوتر تعبیه شده رئی خودرو، پیش بینی و در نظر گرفته شده باشد.
در حال حاضر از چندین مجموعه داده ی سنجش بصری برای تست کارکرد درست شبکه های عصبی برای آشکارسازی و دسته بندی میزان دقت استفاده می شود. با مطالعه گزارش های بایدو (شرکت موتورجستجوی چینی) در حوزه نرم افزارهای خودروهای هوشمند یکی از پیشتازان این حوزه است.
در ابتدای سال میلادی در نمایشگاهی به نام کانسومر، نشانگر سطح های پیشرفته و مدرنی از شناخت و آشکارسازی یک یا چندسطحی هستند ونرم افزار موردنظر می تواند اطلاعات گسترده تری از تصویرهای ویدئویی موجود استخراج و بازیابی کند.
و اما موضوعی که در اینجا وجود دارد انجام چنین تست و آزمایشی قاعدتا سخت و دشوار خواهد بود. مشکلات و پیچیدگی های زیادی در حیطه ی سوالات اخلاقی و رفتاری در اطراف خودروهای هوشمند موجود است. و همینطورچالش بعدی که در مورد مدیریت رابطه بین ماشین و انسان وجو دارد، است.
و در آخرین مورد موانع اصلی برای خودروهای هوشمند می توان از سیاست گذاری های این مسئله اشاره کرد. با توجه به اینکه سایر آزمایش ها وتست های نهایی نیز هم مشابه آزمایش تورینگ دارای اشکال دیگری باشند، می توان گفت در حال حاضر تصور دقیقی ازدستاوردهای آن نمیتوانیم داشته باشیم.
باتوجه به اینکه اغلب ایده های نوآورانه و جدید رشد سریعی دارند و از سمت دیگر تنظیم کنندگان و سیاست گذاران در تلاش هستند که به موازات آن و به صورت به روز برای آن ها تصمیم گیری انجام بدهند. همچنین متصدیان و تنظیم کنندگان قانون، نیازمند این مسئله هستند که به صورت عام و کلی این فناوری را کاوش و بررسی کنند و چارچوب ها و قوانین مربوط به آن را متناسب با ویژگی های آن تعیین و تنظیم کنند. آن ها باید انعطاف پذیری، دقت و همچنین قطعیت این فناوری مطمئن شوند.
در صورت نتیجه ندادن هریک از مواردی که در بالا بیان شد، قطعا نیازمند این مسئله هستیم که یک نیروی انسانی به عنوان راننده خودرو در ماشین بنشیند و تا زمانی که ملزومات آن برآورده نشده باشد، از خودروهای هوشمند در جاده ها خبری نیست.
مزایای خودروهای هوشمند
با مطالعاتی که در این حوزه انجام شده است مزایایی برای این فناوری پرطرفدار ارائه شده است که اکثر آن ها در واقع پوشش دهنده معایب رانندگی نیروی انسانی است، که تعدادی از آن ها را در این جا ذکر می کنیم. این اتومبیل های خودران نمی توانند تحت تاثیر دارو یا الکل قرار گیرند، نقاط کور ندارند، خواب آلوده نمی شوند، قوانین رانندگی را رعایت می کنند، واکنش های سریع تری از انسان دارند، دچار حواس پرتی و خشم نمی شوند، می توانند با سایر وسائل نقلیه و عابران پیاده ارتباط برقرار کنند. که این مزایا منجر به کاهش ترافیک و همچنین امنیت جاده ها و از همه مهمتر کاهش تلفات بر اثر تصادف شود.
آینده خودران ها
برای رسیدن به این تکنولوژی یعنی خودروهای هوشمند راه زیادی باید طی شود. واضح است که بعضی از تکنولوژی ها بسیار پرطرفدار و هیجان انگیز است اما به همان نسبت هم چالش ها و مشکلات و موانع مربوط به خود را دارد. از آن جایی که همیشه این تکنولوژی است که پیروز است باید منتظر شهرهایی هوشمند با خودروهایی بدون راننده در جاده هایی هوشمند با کمترین تلفات جاده ای باشیم.
