اینترنت اشیا در دنیا موضوع جدیدی نیست و هر روز نسبت به دیروز پیشرفتهتر میشود. اینترنت اشیا در ایران از چند سال اخیر رشد چشمگیری داشته و شناختهتر شده است تا جایی که در طراحی خانه و فضاهای هوشمند، ساخت بیمارستان، پارکینگ و دیتاسنترهای هوشمند استفاده میشود.
اینترنت اشیا یا loT از تکنولوژیهای اساسی در نسل چهارم انقلاب صنعتی جهان است؛ به همین دلیل، کشورهای زیادی نسبت به راهاندازی و استفاده از آن اقدام کردهاند. بعضی از این کشورها عبارتند از آلمان، چین، سنگاپور، آمریکا، هند، برزیل و کره جنوبی که از نخستین کشورهای پیشرو در جهت برخورداری از خدمات اینترنت اشیا هستند. سرمایهای که این کشورها در جهت توسعه اینترنت اشیا مصرف کردهاند، بسیار زیاد است؛ برای مثال آمریکا به تنهایی ۱۶۰ میلیارد دلار برای ایجاد شهر هوشمند صرف کرده است و بخشی از این مبلغ در جهت توسعه و بهروزرسانی اینترنت اشیا به کار گرفته شد. در بخش بعدی به تعریف مختصری از اینترنت اشیا و تاریخچه حضور آن در ایران میپردازیم.
اینترنت اشیا یا lOT چیست؟
این فناوری و تکنولوژی به اتصال اشیا به اینترنت برای بررسی دقیقتر کارایی و کنترل از راه دور اشاره دارد. به این ترتیب، شما میتوانید وضعیت اشیا مختلف مانند لوازم منزل خود را چک کنید و دادههایی که در ساعات مختلف روز از آنها ثبت میشود، ببینید.
به نظر شما فناوری lOT در چه حوزه هایی قابل اجرا است؟
فناوری lOT تقریبا در همه حوزهها قابل اجرا است؛ یعنی هیچ محدودیتی ندارد که لوازم منزل هوشمند تولید شوند یا لوازم پزشکی. یک بیمارستان میتواند به خوبی با این فرآیند کنترل شود. بسیاری از بیمارستانهای دنیا از این فناوری استفاده میکنند و بازخوردهای خیلی خوبی دریافت کردهاند.
سوابق اینترنت اشیا در ایران
ایران، طی چند سال اخیر به عنوان بیستمین کشور دنیا در لیست متقاضیان تکنولوژی اینترنت اشیا قرار گرفت. رضا راجی اولین نفر در کشورمان است که دنیای اینترنت اشیا را به صورت علنی مطرح کرد. او از توسعهدهندگان اینترنت اشیا و از کارآفرینان در حوزه تکنولوژی و lOT در ایران است که در حال حاضر به عنوان مشاور و راهنما در شرکتهای مشهور آمریکایی فعالیت میکند.
یکی از اولین قدم های مهم در این راه، قرارداد بین وزارت نیرو و مرکز تحقیقات مخابرات ایران بود که در طی این قرارداد اولین گام برای توسعه و هوشمندسازی به روش اینترنت اشیا و lOT در ایران برداشته شد.
بازار کار اینترنت اشیا در ایران
ایران به جهت داشتن نیروی انسانی جوان و تحصیل کرده در حوزه علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات، برای پیادهسازی مفاهیم اینترنت اشیا در سطح کشور، بستر بسیار مناسبی دارد اما با مشکل بودجه مواجه ست؛ یعنی امکان تخصیص بودجه به مقدار مورد نیاز در این زمینه در حال حاضر وجود ندارد. بودجه هوشمندسازی شهر تهران در سال جاری ۳۰۰۰ میلیارد تومان بوده است که این مبلغ در مقابل هزینه اصلی بسیار کم میباشد.
برای راهاندازی اینترنت اشیا در ایران به معنای جهانی آن، باید بودجه بسیاری بیشتری نسبت به چنین مبالغی، به این حوزه اختصاص داده شود. اجرای پروژههای مربوط به IOT به منابع مالی و بودجه بیشتری نیاز دارد تا به شکلی که دنیا و کشورهای پیشرفته در حال بهرهبرداری از آن هستند، در بیاید.
این تکنولوژی و فناوری بسیار سود ده و آیندهنگرانه است؛ چون به شکلی کارا و نوین در حال کاهش منابع مصرفی و جلوگیری از هدر رفتن آنها میباشد. با وجود سایه تحریم روی فعالیتهای علمی و اقتصادی کشور، ما همچنان باید امیدوار باشیم تا چنین طرحهایی به سرعت عملیاتی شوند تا خدمترسانی به صورتی بهینهتر انجام گیرد. درست است که ما حالا در ابتدای راه هستیم اما میتوانیم به بهبود روزافزون شرایط این فناوری در کشور امیدوار باشیم.
مهمترین مسالهای که پیش روی اینترنت اشیا در ایران قرار دارد، ناآگاهی نهادهای مختلف نسبت به خدمات و پیشرفتهایی است که در اثر اجرایی شدن این طرح در کشور رخ میدهد. برای پیشرفت روزافزون در این حوزه، باید در بهرهوری از چنین سیستمهایی به خودکفایی برسیم و توانمندی صادرات را هم در کشور ایجاد کنیم.
مهمترین حوزهای که در حال حاضر بهترین شرایط برای راهاندازی این تکنولوژی در کشورمان را دارد، هوشمندسازی اینترنت اشیا صنعتی است. با وجود این مسائل، بخش خصوصی هم در این حوزه عملکرد قابل قبولی داشته و برای توسعه این فناوری در کشور، در تلاش است.
درصدی از فعالان اینترنت اشیا در ایران
به طور کلی ۱۵۰ عدد از شرکتهای ایرانی که در بخش خصوصی فعالیت میکنند، در حوزه آی او تی فعال هستند که ۶۳ درصد از آنها در بخش ارتباطات، ۵۰ درصد در بخش ارائه سرویسها و نرمافزارها و همچنین ۴۲ درصد در بخش سخت افزارهای نگهداری و پردازش اطلاعات فعال هستند.
سخن پایانی
در این مطلب درباره اینترنت اشیا در ایران صحبت کردیم. همانطور که گفتیم این مساله در دنیا بسیار پیشرفته است و از در حوزههای مختلف استفاده میشود. این مفهوم در ایران هنوز آنطور که باید اجرایی نشده است اما امیدوار هستیم که به زودی با تخصیص بودجه کافی به طرحهای هوشمندسازی و lOT شاهد پیشرفت آن باشیم.