شهر هوشمند مفهومی است که در چند سال اخیر بطور گستردهای در بین محققان رواج پیدا کرده است. در شهر هوشمند از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای بهبود کیفیت خدمات شهری بطور گستردهای استفاده میشود. امّا باید توجه داشت که برای شناخت بهتر باید به ویژگی های شهر هوشمند توجه کرد.
ویژگی های شهر هوشمند
اهدافی که برای شهرهای هوشمند عنوان میگردند، همگی کلّی هستند. برای اینکه بتوانیم به درک درستی از ویژگیهای یک شهر هوشمند دست یابیم نیاز به بازتعریف خصوصیات چنین شهرهایی داریم.
جایگاه شهرهای هوشمند
با توسعه و گسترش شهرها، نیاز به هوشمندسازی شهرها به صورت جدّی احساس میشود. شهرهای هوشمند یکی از فاکتورهای مهم در توسعه و رشد کشورها در حال حاضر و دهههای آینده محسوب میشوند. بنابراین کشورهای صنعتی چندین سال است که به دنبال اجرای پروژههای هوشمندسازی در سطح شهرهای بزرگ خود میباشند.
سیستمهای حمل و نقل هوشمند، سطل زبالههای هوشمند، سلامت الکترونیک، استفاده از رباتها، سیستمهای کنترل ترافیک هوشمند و… از مهمترین بخشهایی هستند که در یک شهر هوشمند بایستی پیادهسازی و اجرا گردند.
جایگاه اینترنت اشیا در توسعه شهرهای هوشمند
اینترنت اشیا، مهندسی داده، دادههای حجیم، یادگیری ماشین و تکنولوژیهای ارتباطی نظیر ۵G از مهمترین فناوریهایی هستند که در ایجاد یک شهر هوشمند تاثیرگذار خواهند بود.
ویژگیهای شهر هوشمند با کمک فناوریهای مدرن تحقق خواهد یافت. بنابراین مدیران شهری برای تحقق اسمارت سیتیها بایستی به دنبال استفاده فراگیر از این فناوریها باشند.
بارزترین ویژگی های شهر هوشمند
یک شهر هوشمند بایستی ویژگی های خاصی را داشته باشد. اطلاعات نقش اساسی در هوشمندسازی شهرها خواهد داشت. این اطلاعات با کمک زیرساختهای ارتباطی، انتقال مییابند. دسترسی آزاد و ایمن به اطلاعات یکی از مهمترین خصیصههای Smart City ها میباشد.
یک شهر هوشمند، یک شهر سبز خواهد بود. رعایت مسائل زیست محیطی در شهرهای آینده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کاهش رفتارهای مخرب انسان به کمک تکنولوژی اینترنت اشیا و هوشمندسازی محیط در شهرهای هوشمند تحقق خواهد یافت.
بهینه سازی و کاهش هزینهها یکی دیگر از ویژگی های شهر های هوشمند آینده خواهد بود. با کمک مهندسی داده و دانش میتوان به مدلسازی اطلاعات پرداخت. با کمک این مدل ها، امکان استخراج الگوهای مناسب برای پیشبینی شرایط شهری بوجود خواهد آمد. بدون تردید میتوان داده و اطلاعات را عامل موفقیت اینترنت اشیا و شهرهای هوشمند دانست.
مهمترین اهداف شهرهای هوشمند
هدف نهایی یک شهر هوشمند، ارائه خدمات هوشمند در کلیه قسمتهای یک شهر میباشد. نگاهی به پروژههای شهرهای هوشمند در جهان نشان میدهد که دولت و شهرداری ها اهداف مختلفی را برای خود تعیین میکنند. مهمترین این اهداف عبارتند از:
- کاهش کربن در سطح شهرها
- دستیابی به بهرهوری در مصرف انرژی
- هوشمندسازی قسمتهای مختلف با کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات
- افزایش کیفیت زندگی
- بهبود فضای سبز درون شهری
- توسعه زیرساختهای شهری
- دستیابی به رشد اقتصادی
- توسعه پایدار جوامع
- بهبود سازگاری در بین اقشار مختلف یک جامعه
- تکامل شهرها به صورت منظم و مستمر
معیارهای شهرهای هوشمند
برای اینکه بتوانیم شهری را هوشمند بنامیم نیاز به تعدادی معیار برای سنجش داریم. معیارهای زیر بعنوان مهمترین شاخصهای هوشمندی شهرها محسوب میشوند:
- اقتصاد هوشمند(Smart Economy)
- حمل و نقل هوشمند(Smart Mobility)
- محیط هوشمند(Smart Environment)
- مردم هوشمند(Smart People)
- زندگی هوشمند(Smart Life)
- حکمرانی هوشمند(Smart Governance)
البته معیارهای فوق بصورت مستمر در حال تکامل و افزایش هستند.
بسیاری از کارشناسان هوشمندسازی معتقدند شهر هوشمند یک سستم بزرگ میباشد که از تعداد زیادی زیرسیستم هوشمند تشکیل شده است. یکپارچه سازی و هماهنگی بین این زیرسیستمهای هوشمند از اهمیت بسیاری برخوردار است.
Armin Razmjoo
آگوست 15, 2023عوامل مهمی در ایجاد شهرهای هوشمند قطعا باید در نظر گرفته شود از جمله توسعه محیط زیست
از طریق توسعه ساختمان های سبز، پارک ها، درختان ، بهبود یا تقویت اقتصاد، گسترش استفاده از ماشین های برقی، بهبود حمل و نقل با تکنولوژی انرژی های تجدیدپذیر و جایگزینی سوخت های تمیز به جای یوخت های فسیلی، و گسترش اینترنت اشیا. ولی دو عامل مردم هوشمند و حکمرانی هوشمند مهم تر هستن چون برای اجرای فاکتورهای بالا این دو عامل بسیار مهم تر هستند.
آرمین رزمجو، متخصص جهانی شهرهای هوشمند