برای بیان مفهوم هوش شهری، نخست مفهوم هوش با تاکید بر جنبه فردی آن تشریح شده، سپس مفاهیم مرتبط از جمله هوش جمعی و هوش مصنوعی به منظور ورود به تشریح هوش شهری مطرح میگردد.

مفهوم هوش شهری چیست؟

مفهوم “هوش” همواره به فرد نسبت داده شده است. دستاوردهای برجسته ذهنی انسان را مشخص می نماید. هوش انسان دارای تعدادی ویژگی منحصر به فرد است. مانند:

• ادراک – امکان دریافت و پردازش اطلاعات حسی برای نمایش جهان ارائه می دهد.
• ارتباطات – امکان رد و بدل کردن اطلاعات را فراهم میکند.
• یادگیری و حافظه – اجازه ارائه اطلاعات ذخیره شده از طرق مختلف را فراهم می آورد.
• برنامه ریزی و عمل بازخورد – امکان تدوین اهداف و ارزیابی پیشرفت را ممکن می سازد.

اما فرم ها ی پیچیده تری از هوش وجود دارد که از فعالیت های جمعی مشتق شده اند. هوش جمعی، هوش ازدحامی، هوش توزیع شده جمعیت یا هوش جامعه را شامل شده و این اشکال هوش، از هوش فردی متفاوت هستند.

تعریف هوش جمعی به عنوان “گروهی از افراد که به صورت هوشمندانه ای فعالیت جمعی دارند” معنای فرد به راحتی قابل درک می نماید. افراد ممکن است عوامل نرم افزاری/یا مردم ،و در مجموع ممکن است ترکیبی از هر دو عامل باشد. به عبارت دقیق تر، ظهور هوش جمعی این امکان را محقق می سازد که فرصت های جدید از تلفیق یکپارچه هوش انسان و ماشین در مقیاس کلان فراهم شود.

شهرها و هوش مصنوعی

قرارگیری هوش مصنوعی در کنار هوش انسان در توسعه قابلیت های شناختی بسیار مفید و موثر می باشد. ماشین های هوشمند متفکر(همانند مغز)، همراه با سنسورهای بسیار حساس (ارگانهای حسی)، شبکه های ارتباطی(همانند سیستم عصبی)، نمونه ای از یکپارچه سازی محسوب می شوند. شهرهای هوشمند، توسط هوش مصنوعی نه تنها توسعه پیدا کرده و نگهداری می شوند بلکه این نوع از هوش، به بهبود سبک زندگی مردم و قوی تر و منسجم تر کردن جامعه نیز کمک می نماید.

در واقع هوش جمعی به عنوان یکی از ابعاد مهم شهرهای هوشمند بوده و بر ظرفیت خانواده ها، گروه ها، سازمانها و جوامع برای هوشمندانه عمل کردن به عنوان یک کل تاکید می نمایند. به عبارتی دیگر، می توان این گونه عنوان نمود که سرمایه اجتماعی، به عنوان جزکلیدی و اجتناب ناپذیر در دستبابی به هوش جمعی تلقی می گردد.

از آنجایی که ظرفیت نوآوری و مدیریت عدم قطعیت، عوامل مهمی در ارتباط با هوش شهری هستند. لذا توانایی نوآوری، مدیریت و مرتفع نمودن مشکلات پیش بینی نشده ای که برای اولین بار ظاهر می شوند. از جمله ویژگی های اساسی شهر هوشمند به شمار می آید.

آنچه از این شرایط بیرون می آید ترکیبی از فرد، جمع و هوش مصنوعی است که از مردم، نهادهای همکاری و زیر ساخت های فناوری اطلاعات بر می خیزد. هوش یک شهر در گرویکپارچگی ابعاد مختلف مرتبط با ویژگی های شهر هوشمند بوده و به توانایی و قابلیت یک شهر در زمینه سازی برای همکاری مشترک جمعیت و نهادها، مدیریت دانش و همچنین خدمات نوآوری دیجیتال اشاره دارد.

برگرفته از مقاله”تبیین و واکاوی چگونگی هوشمندسازی شهرها در تبیین و واکاوی چگونگی هوشمندسازی شهرها در بستر مؤلفه ها و عوامل کلیدی اثرگذار”