در این مقاله قصد داریم به نقش بلاکچین در اینترنت اشیاء بپردازیم و اینکه با ادغام این دو تکنولوژی آیا میتوان به امکانات و قابلیتهای جدید در این حوزه دست پیدا کرد یا نه؟
اینترنت اشیاء نامی که این روزها برای طرفداران و عاشقان حوزه تکنولوژیهای جدید بسیار جذاب و کارآمد است. با مطالعات و تحقیقاتی که متخصصین در این حوزه انجام دادهاند، فهمیدهاند از آنجایی که اینترنت اشیا یک علم بین رشتهای است و حوزههای بسیار زیادی را دنبال میکند، پس از تلفیق آن با سایر فناوریها قابلیتهای جدیدی از آن نمود پیدا خواهد کرد.
برای درک این موضوع بهتر است در ابتدا با تعاریف بلاکچین، مفاهیم و کاربردهای آن و همچنین اینترنت اشیاء آشنا شویم. به مفاهیم و تعاریف اصلی اینترنت اشیا به کرات در این سایت پرداخته شدهاست و پیشنهاد میشود در صورت علاقه به مطالعه بیشتر به مقالات اینترنت اشیاء چیست؟ مفاهیم اینترنت اشیا بپردازید. در اینجا فقط مفاهیم بلاکچین را بررسی میکنیم.
بلاکچین (blockchain) چیست؟
اگر بخواهیم به زبان ساده بلاکچین را تعریف کنیم باید بگوییم که زنجیرهای از بلوکهای به هم وابسته است که مجموعهای از داده و اطلاعات را با خود به همراه دارد. حالا اینکه این اطلاعات میتوانند هر چیزی باشند از اطلاعاتی مثل داراییهای دیجیتال یک فرد مثل ارز دیجیتال و بیتکوین و … تا اطلاعات قضایی و جرم و جنایت ثبت شده برای هر فرد.
حالا مسئلهای که پیش میآید این است که آیا اطلاعاتی که این بلوکهای به هم وابسته حمل میکنند تا چه اندازه قابل اطمینان و اعتماد است. به این موضوع توجه کنید که هرکسی نمیتواند به این اطلاعات دسترسی داشته باشد و اطلاعات در زنجیرههای بلوکی به یک صورت از رمزگذاری امن به نام هش (hash) انجام میگیرد.
اگر بخواهیم معنی لغوی هش (hash) را به شما بگوییم، باید گفت که هش به معنای مخلوط کردن است یعنی در این مدل اگر اطلاعات هر بلوک کوچکترین تغییری پیدا کند اطلاعات کل زنجیره بلوکی به هم میریزد و اطلاعات آن زنجیره به طور کامل از کل زنجیره خارج میشود.
و در واقع بلاکچین زمانی درست عمل میکند که تمامی بلوکها در مورد صحت اطلاعات اتفاق نظر داشته باشند. در صورت تغییر در هر بلوک کل شبکه از کار خواهد افتاد.
شاید در مورد استفاده از فناوری بلاکچین در تلگرام مطالبی شنیده باشید، باید گفته که اگر از این فناوری در تلگرام استفاده شود امنیت آن قابل اعتماد است و هیچکس نمیتواند به IP کاربران تلگرام دسترسی پیدا کند.
از آنجایی که یکی از موانع برای توسعه اینترنت اشیاء و زیرمجموعههای آن مثل خانههای هوشمند، گجتهای هوشمند، شهر هوشمند و … تامین امنیت اطلاعات بوده است پس استفاده از تکنولوژی بلاکچین که میتواند امنیت اطلاعات را به طور کامل سازماندهی و پشتیبانی کند، یکی از اوجب واجبات در تکنولوژیهای زیرمجموعه اینترنت اشیاء است.
در صورت استفاده از این تکنولوژی امن در اینترنت اشیاء باید منتظر رشد قابل توجه اینترنت اشیاء به خصوص در حوزههای بسیار مهم مثل اطلاعات بلانکی و مالی، هوشمندی سیستم بهداشت و سلامت و …. باشیم.
این جمله را هیچگاه فراموش نکنید که بلاکچین دو تکنولوژی شبکهای و تکنولوژی دادهای را شامل میشود.
استفاده از بلاکچین در اینترنت اشیاء
به صورت کلی از بلاکچین در همه قابلیتها و زیرمجموعههای اینترنت اشیاء و هوشمندسازی میتوان استفاده کرد. اما تلاش بر این موضوع است که بیشتر در حوزههایی که امنیت و حفظ اطلاعات حیاتی است و یا در صورت تغییر و دسترسی به اطلاعات ضررهای جبرانناپذیری در پی خواهد داشت، به کار گرفته شود.
آیا همیشه میتوان از بلاکچین در اینترنت اشیاء استفاده کرد؟
همانطور که میدانید قابلیتها و زیرمجموعههای اینترنت اشیاء بسیار زیاد است به طوری که گاهی به آن اینترنت همه چیز نیز میگویند، در واقع یعنی هر چیزی را با استفاده از یک سنسور میتوان وارد این شبکه گسترده کرد.
حال اینکه اگر از تکنولوژی بلاکچین در همه این حوزهها و زیرمجموعهها استفاده کنیم، آیا توجیح دارد و یا اصلا این موضوع تا چه حد امکانپذیر است.
از آنجایی که در صورت استفاده از فناوری بلاکچین، اطمینان را به دادههای موجود در شبکه اینترنت اشیاء هدیه دادهاید اما این موضوع را فراموش نکنید که بلاکچین همیشه نمیتواند کمک کننده و مفید باشد.
آمار و تحقیقات نشان میدهند که استفاده از این فناوری امن در حوزههای غیر معاملاتی کاربردی و مفید نیست. در واقع زمانی باید از بلاکچین استفاده کرد که قرار باشد داده و اطلاعات بین دو طرف منتشر و به اشتراک گذاشته شوند. به طور کلی هدف از اینترنت اشیاء پردازش و تحلیل دادههای حجیم و کشف اطلاعات مفید در دل آنها است که بلاکچین در این حوزه نمیتواند بکند.