بهداشت و درمان با اینترنت اشیاء و چالش‌ های پیش روی آن

همانطور که می‌دانید این روزها منتظر کاربردی شدن کاربردهای اینترنت اشیاء (IoT) در کسب و کارها، منازل و ساختمان‌های هوشمند، و به خصوص در حوزه بهداشت و درمان هستیم. بهداشت و درمان با اینترنت اشیاء یکی از کاربردهای بسیار مهمی در دنیای امروز است که می‌تواند به بهبود بیماران و تسریع در روند درمان آن‌ها تاثیر به‌سزایی دارد.

مثلا افراد سالخورده و مسن می‌توانند با استفاده از امکانات اینترنت اشیاء و هوشمندسازی وسائل بهداشت و درمان در منزل در حین استراحت با پزشک معالج خود ارتباط بگیرند و توسط پزشک روند درمان و سلامتی آن‌ها پیگیری شود. همچنین پزشکان متفاوت از سراسر دنیا می‌توانند دانش و تجربیات خود را در مورد بیماران با یکدیگر به اشتراک بگذارند و از یکدیگر در جهت معالجه بیماران کمک بگیرند.

اما مثل هر موضوع دیگری اینترنت اشیاء پزشکی هم همراه با مزایایی که دارد همیشه چالش‌هایی را هم به دنبال خواهد داشت. در اینجا ۵ مورد از چالش‌های مهم بهداشت و درمان با استفاده از تکنولوژی اینترنت اشیاء بررسی می‌شود.

چالش‌های بهداشت و درمان با استفاده از اینترنت اشیاء:

۱- تولید حجم زیادی از داده در مراقبت‌های بهداشتی و درمانی

بعضی از فرآیندهای مهم در حوزه پزشکی اینترنت اشیاء، ارائه راهکارهایی برای کم شدن زمان انتظار بیماران در مواقع حیاتی و اورژانسی، احراز هویت و ردیابی افرادی که در بیمارستان ها حضور دارند و هشدارهایی در مورد وسائل پزشکی که در بیمارستان ها سر جای خود نیستند و امکان آسیب رسیدن به آن‌ها وجود دارد. این پیشرفت‌ها قابل توجه و بسیار با اهمیت و کاربردی و مفید هستند اما چالشی که به وجود می‌آورند تولید حجم زیادی از داده است.

با توجه به تحقیقات و مطالعاتی که در این حوزه شده‌است، پیش‌بینی می‌شود که بهداشت و درمان تا سال ۲۰۲۵ میلادی، بیشتر از هر بخش دیگری در اینترنت اشیاء داده تولید کند. سازمان‌ها باید هرچه زودتری راهکاری برای این چالش بیاندیشند. حجم داده‌های عظیمی که به وسیله سیستم‌های اینترنت اشیاء تولید می‌شوند اگر به درستی سازماندهی نشوند و داده‌های مفید آن‌ها استخراج و پردازش نشوند می‌توانند مشکلات غیر قابل کنترل و پیش‌بینی را به همراه داشته باشند.

۲- بیشتر ابتکارات و ابداعات اینترنت اشیاء ناموفق و ناقص هستند

آسانی و راحتی انتقال داده‌ها در اینترنت اشیاء موضوعی است که سازمان‌ها و ارگان‌های بهداشتی را به سمت فناوری‌های اینترنت اشیاء سوق می‌دهد. با این وجود طبق تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۷ میلادی شرکت سیسکو انجام داد واقعیت‌هایی جدیدی را به گوش دوست‌داران IoT رساند.

تحقیقات و نظرسنجی شرکت سیسکو مشخص کرد که فقط ۲۶% پروژه‌ها و تحقیقات انجام شده در حوزه اینترنت اشیائی که به اتمام رسیدند قابل توجه و کاربردی بودند. در واقع طبق آمار یک سوم از کسانی که در نظرسنجی شرکت کردند پروژه‌های IoT خود را رها کردند.

با این وجود با استفاده از راهکارهایی از جمله مشارکت خارجی می‌توان به اجرای پروژه‌های موفق دست یافت. با وجود اینکه این تحقیقات شرکت سیسکو در حوزه اینترنت اشیاء پزشکی نبوده‌است اما می‌توان نتایج آن را به این حوزه هم نسبت داد.
با توجه به این تحقیقات و مطالعات سازمان‌ها و ارگان‌ها باید در سال ۲۰۱۹ و بعد از آن برنامه‌ریزی‌های درست و اصولی در این حوزه داشته باشند تا با توجه به اهداف کسب و کار پروژه های کاملا کاربردی در راستای خدمات‌رسانی بهتر بیماران ارائه کنند و با اجتناب از پروژه های غیرکاربردی از تولید داده‌های حجیم جلوگیری کنند.

۳- افزایش احتمال حملات سایبری با سیستم‌های اینترنت اشیاء

امکانات و مزایای استفاده از سیستم‌های IoT در حوزه بهداشت و درمان غیرقابل انکار است. اما با زیاد شدن استفاده از این دستگاه‌ها احتمال دسترسی به اطلاعات و داده‌های ارزشمند آن‌ها را برای هکرها افزایش می‌دهد. هکرها با استفاده از اطلاعاتی که از یک دستگاه یا سیستم اینترنت اشیاء پزشکی به دست می‌آورند می‌توانند فعالیت‌های خرابکارانه زیادی انجام دهند.

 دانش هکرها می‌تواند به مختل شدن یک شبکه بیمارستان منجر شود یا از طریق نفوذ به دستگاه‌هایی که اطلاعات نادرست را منتشر می‌کنند بر مراقبت از بیمار تأثیر می‌گذارند. اما بر همه واضح است که توسعه و گسترش دستگاه‌های اینترنت اشیاء پزشکی هم برای بیماران و هم ارائه‌دهندگان خدمات اهمیت زیادی دارد.

پیش‌بینی‌هایی که در این حوزه تا سال ۲۰۱۹ انجام شده، برای استفاده از فناوری اینترنت اشیاء در جهت بالابردن اطلاعات و آگاهی از مشکلات و تهدیدات با استفاده از امکانات برنامه‌ریزی شده برای حفاظت از شبکه و ابزارهای کاربردی از تلاش‌های هکرها می‌باشد.

۴- اختلال در زیرساخت‌های صنعت پزشکی

با توجه به اینکه توسعه و بهبود بخشیدن در اکثر مواقع زیرساخت‌های قدیمی را بهینه و تقویت می‌کند اما اگر این زیرساخت‌ها منسوخ شده باشند استفاده از اینترنت اشیاء را بسیار سخت می کنند. با وجود اینکه بیمارستان ها و مراکز درمانی شدیدا به بهبود و تغییرات زیرساخت نیاز دارند اما یک مسئله دیگر هم وجود دارد و آن چالش استخدام نیروی انسانی متخصص برای بالا بردن زیزساخت های نو و تازه است.

۵- IoT بعضی موانع نادیده گرفته را نشان می‌دهد

طی سال‌های اخیر مطالعات و تحقیقاتی در حوزه بهداشت و درمان در اروپا انجام شده‌است، استفاده از تکنولوژی‌ اینترنت اشیاء در معالجه و درمان بیماران و در سیستم های مراقبت از بیماران بسیار متداول است. واضح است که این مسئله بسیار کاربردی و اثربخش است اما یک مسئله مهم دیگر که وجود دارد این است که سازمان‌ها و ارگان‌های بهداشتی و درمانی معمولا به این موضوع که این سیستم‌ها و دستگاه‌ها برعکس سایت‌ها معمولا به صورت برنامه‌ریزی و سازماندهی شده از قبل خراب نمی‌شوند. و باید به صورت پیوسته و مداوم آپدیت شوند چون افراد از سیستم‌ها و دستگاه‌هایی که کار نظارت بر بیماران را انجام می‌دهند در موارد مهم و ضروری استفاده می‌کنند.

البته به غیر از این مسائل، بیمارستان‌ها هم معمولا به سیستم‌های اینترنت اشیاء وابسته‌اند تا داده‌ها و منابع اطلاعاتی را دنبال کنند. حتی هوشمندترین دستگاه‌ها نمی‌توانند کاملا خطاهای انسانی را از بین ببرند. البته که یکی از اهداف مهم ما در ایجاد سیستم‌های اینترنت اشیاء پزشکی به حداقل رساندن خطاهای انسانی است.

اگر مراکز درمانی و بیمارستان‌هایی که از سیستم‌های امنیت سایبری در سطح خوب و بالایی استفاده کنند، باز هم نمی‌توان ادعا کرد که بیماران از امنیت کافی برخوردار هستند. البته متاسفانه می‌توان گفت که فقط تعداد خیلی کمی از دستگاه‌های فعلی اینترنت اشیاء از قالب‌های امنیتی استفاده می‌کنند.