در ادامه ایجاد شبکه هوشمند انرژی در صنعت برق ایران، برای اولین گام، طرحی به اسم فهام (مخفف: فرا سامانه هوشمند اندازه گیری و مدیریت انرژی) که یک طرح ملی است به‌عنوان یک سیستم برای اندازه گیری هوشمند انرژی در ایران عنوان شده است و جزئیات آن بسته به نیاز دو وزارت بزرگ نفت و نیرو توسط سازمان بهره وری نوشته و طراحی شده است. در پی این طرح گسترده ۱ میلیون کنتور برق هوشمند برای مشترکین برق شش استان راه اندازی میشود. که البته بنا به گفته مسئولین طرح عظیم فهام، نصب این کنتور ها نیازمند شصت هزار میلیارد ریال بودجه است.
طرح فهام
تاریخ شناسنامه طرح فهام
این طرح با در نظر گرفتن قانون پنجم برنامه توسعه کشور و مصوبه دولت ایران در سال ۱۳۸۸ و همین‌طور قانون بهبود الگوی مصرف تصویب شده در اسفند ماه ۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی ایران، به دو وزارت نفت و وزارت نیرو دستور داده است تا برای قرائت کنتور و کنترل هوشمند مصرف و مدیرت انرژی از تکنولوژی های جدید و بروز استفاده کنند. به همین دلیل برای اجرای این فرمان طرح ملی و عظیم “فهام (مخفف: فرا سامانه هوشمند اندازه گیری و مدیریت انرژی)” برنامه ریزی شد. سال ۱۳۸۸ وزارت نیرو و شرکت توانیر برای اینکه این طرح عظیم را به مرحله اجرا برسانند، آن را به سازمان بهره وری واگذار کردند. که البته الآن این سازمان به عنوان معاونت سیستم های اندازه گیری و شبکه هوشمند در کنار دو وزارت خانه فعالیت می‌کند.
قسمت اول اجرای طرح عظیم فهام، که نصب ۱ میلیون کنتور است در شش منطقه که تحت پوشش شرکت توزیع برق است انجام میشود. تهران بزرگ، استان البرز، استان زنجان، استان بوشهر و دو شهر بزرگ مشهد مقدس و اهواز این شش منطقه هستند.
برای چه طرح فهام اجرا میشود؟
۱-مهیا ساختن شرایطی برای بهبود شیوه مصرف انرژی
۲-ساخت زیر ساخت هایی برای به اجرا در آوردن کامل طرح هدف مند سازی یارانه ها
۳-ایجاد امکان مدیریت مصرف انرژی در شرایط معمولی و خاص
۴-حذف نیروی انسانی و کاهش خطاهای انسانی در مسائلی مثل قرائت کنتور و بهبود شرایط صدور قبض
۵-کم کردن اتفاقات غیر فنی و ساخت سیستم مانیتورینگ برای تلفات فنی در شبکه توزیع نیرو
۶-بیشتر کردن کیفیت خدمات برق رسانی و شرکت های برق و کم کردن زمان قطع شدن برق
۷-بستر سازی برای استفاده از انرژی های پاک و تولید های پراکنده آن‌ها
۸-ایجاد امکان پیش فروش کردن برق و راه اندازی بازار خورده فروشی برق
۹-بهینه کردن هزینه ها بهره برداری و نگهداری
۱۰- ساخت بستر های گسترده برای مکانیسم قرائت کنتور های برق و گاز به صورت دیجیتالی
۱۱- حرکت کردن به سوی شبکه ی هوشمند برق
اهمیت های اجرای طرح فرا سامانه هوشمند اندازه گیری و مدیریت انرژی
طرح فهام نقطه اتصالی بین فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) با مهندسی قدرت است. از این اتصال اشخاص و سازمان های زیادی نفع می‌برند که فرایند توزیع، تولید و انتقال انرژی را پوشش می دهند. البته این اتصال باعث بروز اتفاقات ناشناخته ای در کشور شده است که مسئولین این طرح را با چالشها و مسائل زیادی رو به رو کرده است.
