اینترنت اشیا و شبکه تامین دیجیتال

فناوری‎ اطلاعات و ارتباطات توانسته است زنجیره تامین کالا را به شکل گسترده‎ای تغییر دهد. به طوری که امروزه با مفهوم جدیدی به نام شبکه تامین دیجیتال یا Digital supply Networks روبرو هستیم. به طور کلی تکنولوژی DSN نیز مبتنی بر فناوری اینترنت اشیا(IoT) و اینترنت اشیا صنعتی (IIoT) می‎باشد.

در ۵۰ سال گذشته، سازمانها از لحاظ تفکرات مدیریتی به شدت تحول یافته‎اند. در این سالها علم مدیریت نظریه‎های متلفی را پشت سر گذاشته است. تفکرات سلسله مراتبی، برنامه‎ای، منابع محور، شبکه‎های پویا، مبتنی بر فرآیند و نظریه سیستمی مهمترین تفکرات سازمانی را تشکیل داده‎اند.

شبکه تامین دیجیتال و کاربردهای آنها

با پیشرفت‎های چشمگیر در محاسبات و علم داده و همچنین ورود هوش مصنوعی و حسگرهای دقیق(در کنار یادگیری ماشین و محاسبات شناختی)، امکان ترکیب دنیای فیزیکی و دیجیتال در بخش‎های مختلف فراهم گردیده است. این امکان، باعث شده است تا زنجیره تامین کالا به سرعت هوشمند، مقیاس‎پذیر، چابک و قابل تنظیم شود.

امروزه مدیریت زنجیره تامین کالا براساس جمع‎آوری داده‎ها از حسگرها، آنالیز اطلاعات و تصمیم‎گیری سریع عمل می‎نماید. چنین سیستمی به مدیران و رهبران سازمان‎ها، امکان استفاده از فرصت‎ها و مزیتهای رقابتی را خواهد داد.

معمولا سازمانهای بزرگ براساس منابع و بازارهای هدف، فرآیندهای خود را طرح‎ریزی می‎کنند. شبکه‎های تامین دیجیتال (DSN) دامنه گسترده‎ای از فناوری‎های فیزیکی و دیجیتالی را در بر می‎گیرند.

فناوری‎هایی نظیر رباتیکز، واقعیت افزوده، آنالیز، هوش مصنوعی، فناوری‎های شناختی(Cognitive)، شیوه‎های صنعتی در تولید انبوه کالا و اینترنت اشیا به شرکت‎ها کمک می کنند تا با ابزارهای دیجیتالی، آگاهانه تصمیمات مناسبی را بگیرند.

نقش اینترنت اشیا در شبکه‎های تامین دیجیتال

اینترنت اشیا با کمک تجهیزات، سیستم‎ها و اماکن متصل به شبکه می‎تواند انبوه‎ای از اطلاعات را تولید کند. سپس با استفاده از مدیریت کلان داده‎ها و محاسبات ابری به آنالیز داده‎های واقعی پرداخته می‎شود. نتیجه این محاسبات می‎تواند منجر به تصمیمات عالی در یک زمان معقول گردد.

تصمیم‎گیری‎های هوشمندانه در دنیای فیزیکی با کمک تجهیزات اینترنت اشیا، امکان ارزش‎آفرینی در زنجیره‎های تامین را فراهم می‎آورد. این ارزش آفرینی باعث می‎شود تا مشتریان از خرید محصولات مختلف حداکثر رضایت‎مندی را داشته باشند. با کمک اینترنت اشیا می‎توان DSN را با قدرت هرچه بیشتر پیاده‎سازی کرد.

توسعه بازارهای هدف با کمک DSN

همانطور که قبل از این گفته شد، IoT می‎تواند یک مقیاس گسترده از ارزش‎ها را در شبکه تامین دیجیتال بوجود آورد. به طور کلی یک بازار را می‎توان به سه بخش زیر تقسیم کرد:

1. مصرف‎کننده
2. خدمات دهنده‎گان
3. سازمانهای دولتی و صنعتی

در هرکدام از بخش‎های فوق، ما شاهد یک اکوسیستم بزرگ هستیم که می‎تواند دربرگیرنده زنجیره‎ای از ارزش‎های سازمانی، افراد و زیرساخت‎های مرتبط با خودشان باشد.

اینترنت اشیا مصرف‎کننده (Consumer Internet of Things)

اینترنت اشیا مصرف‎کننده یا CIoT شامل میلیون‎ها دستگاه مرتبط با مشتریان می‎شود. این تجهیزات می‎توانند احساسات مشتریان را اندازه گیری، ثبت و توصیف نمایند. تجهیزاتی نظیر گوشی‎های هوشمند، ساعت‎های هوشمند، اتومبیل‎های هوشمند، لوازم خانگی هوشمند، دستیاران مجازی، دستگاه‎های تناسب اندام، تجهیزات ردیابی و دستگاه‎های نظارتی همگی سعی دارند اطلاعات جامعی را از مصرف‎کنندگان و کاربران جمع‎آوری کنند.

CIoT شامل برنامه‎هایی است که سازمانها را قادر می‎سازد تا درک بهتری از چگونگی مصرف یک محصول توسط کاربران پیدا کنند. داده‎های حجیم در اینترنت اشیا باعث می‎شوند تا تولید‎کنندگان همواره محصولاتی متناسب با نیاز کاربران خود تولید کنند. همچنین ارائه ایده‎های خلاقانه در محصولات، با توجه به نیاز مشتری قابل اجرا خواهد بود.

شبکه تامین دیجیتال و خدمات دولتی

بخش دولتی در شبکه تامین دیجیتال نقش پررنگی دارد. شهرهای هوشمند، حمل و نقل هوشمند، امنیت عمومی، اجرای قانون، ساختمان‎های هوشمند، مدیریت انرژی، کشاورزی هوشمند و خدمات بهداشتی از جمله مهمترین حوزه‎هایی هستند که دولت‎ها به آنها نیاز دارندو به فراخور شرایط به آن ورود پیدا می‎کنند.

اینترنت اشیا صنعتی و DSN ها

انواع خدمات مبتنی بر اینترنت اشیا می‎تواند ارزش‎آفرینی قابل‎توجهی را بوجود آورد. اینترنت اشیا صنعتی یا IIoT نیز تاثیر زیادی بر شبکه های تامین دیجیتال دارد. کارخانه‎های هوشمند و پالایشگاه‎های دیجیتال و … مثال‎هایی هستند که نقش تجهیزات متصل به شبکه را در DSN ها نشان می‎دهند.

در میان رقابت شدید در بازار، فشار تقاضا و فرضیه‎های نادرست در تولید، نیاز است تا یک کارخانه صنعتی راهکاری برای بهبود راندمان خود بیابد. سرعت بخشیدن به فرآیند تولید به معنای سرعت بخشیدن به حضور در بازار خواهد بود. این موضوع تاثیر متقابل اینترنت اشیا صنعتی و شبکه‎های تامین دیجیتال بر یکدیگر را به خوبی نشان می‎دهد.

اینترنت اشیا صنعتی می‎تواند در تمامی مراحل و فرآیندهای تولید و حتی پس از آن نقش پررنگی را ایفا کند. شبکه تامین دیجیتال نیز با ارائه بازخوردهای لازم به صنعت و دریافت سیگنال‎های واحدهای تولیدی می‎تواند به کنترل بازار و رقبا بپردازد.

و در پایان…

شبکه تامین دیجیتال یک سیستم انعطاف‎پذیر را براساس داده‎های تولیدشده توسط تجهیزات اینترنت اشیا پایه‎گذاری می‎کند. یک سازمان ممکن است دارای چندین DNS باشد. IIoT می‎تواند مقیاس‎پذیری را با کمک DSN توسعه دهد.

یک شبکه تامین دیجیتال به سازمانها برای اخذ تصمیمات بهتر کمک می‎کند. یک سازمان با کمک اینترنت اشیا و DSN می‎تواند استراتژی‎های قوی‎تری را اتخاذ کند. استراتژی‎های درست می‎توانند منجر به عملیات‎های موثرتری شوند که در نتیجه باعث کارآمدی پروسه‎ها و خلق فرصت‎های جدید برای کسب و کارها خواهد شد با کمک بهبود زنجیره تامین کالا می توان رونق صنعت خردهفروشی را انتظار داشت.