اینترنت اشیا در سالیان اخیر طیف وسیعی از کاربردها را یافته است. (نگاهی گذرا به کاربردهای اینترنت اشیا) گستردگی اینترنت اشیا باعث می شود که داده های حجیم (big data) تولید شوند. ذخیره سازی ، انتقال و پردازش چنین داده های حجیمی باعث می شود تا اکثر محققان نگران یک موضوع شوند : مدیریت داده های حجیم .
هر روزه اشیای بیشتری به اینترنت متصل می شوند. این اشیا اطلاعات زیادی را از محیط اطراف خود جمع آوری، آنالیز و ذخیره می کنند. فناوری های جدیدی نظیر ۵G تنها تضمین کننده سرعت بالا در انتقال اطلاعات هستند. این در حالی است که چنین فناوری هایی چندانی تمایلی به ارائه راهکارهای عملی برای مدیریت صحیح داده های حجیم ندارند.
بررسی اهمیت اینترنت ۵G به عنوان یک زیرساخت حیاتی برای پیاده سازی اینترنت اشیا
از دیگر سو، پیشرفت در تجهیزات سخت افزاری و سنسورهای جاسازی شده باعث می شود تا شاهد بوجود آمدن داده هایی با دقّت بسیار بالا باشیم. معمولا چنین داده های دارای حجم بیشتری نسبت به داده های معمولی می باشند. اینترنت ۵G به راحتی امکان جمع آوری داده ها از گره های دور از دسترس را فراهم میکند. تمامی این تکنولوژی ها باعث ایجاد داده های حجیم در مقیاس بسیار وسیعی می شوند. داده هایی که مدیریت آنها چالش های پیچیده ای را به دنبال دارد.
ارزش مدیریت داده های حجیم در اکوسیستم اینترنت اشیا :
داده های حجیم جمع آوری شده از محیط اینترنت اشیا چقدر ارزش دارند؟
بدون شک هر سازمانی که در حوزه IoT فعالیت می کند ، مجموعه ای از داده ها را جمع آوری می کند. در صورتی که این داده های حجیم به درستی مدیریت شوند و آنالیز درستی بر روی آنها صورت پذیرد، می توانند ارزش زیادی را با خود به همراه آورند. پتانسیل موجود در داده های جمع آوری شده می تواند در صنایع مختلف نتایج متنوعی داشته باشد.
داده های حجیم و آنالیز : ابزاری برای ایجاد ارزش افزوده
داده های حجیم موجود در اکوسیستم اینترنت اشیا از صنایعی نظیر خرده فروشی، دستگاه های پوشیدنی، ایمپلنت های پزشکی، اتومبیل های خودران، درب های هوشمند ، تجهیزات کنترلی، لوازم خانگی هوشمند و … جمع آوری می شود. هر کدام از این صنایع حجم عظیمی از منافع مالی را با خود به همراه دارند. در صورتی که مدیریت داده در این صنایع به درستی صورت پذیرد موقعیت های تجاری جدیدی را در پیش پای صاحبان کسب و کارها خواهد گذاشت.
شرکت های توسعه دهنده IoT از انواع سنسورها، دوربین های مداربسته، دستگاه های ردیاب، حسگرهای محیطی، اتومبیل های خودران و ماشین آلات صنعتی برای جمع آوری داده های محیطی استفاده می کنند. قطعا مدیریت چنین داده های حجیم با طیف گسترده ای از کاربردها کار مشکلی می باشد.
معرفی تکنولوژی RFID به عنوان ابزاری برای هوشمند سازی اشیا
نقش داده های حجیم در توسعه کسب و کارهای آینده :
با توجه به نوع کسب و کار و داده هایی که از محیط های گوناگون جمع می شوند ، می توان ارزش های متفاوتی را برای چنین داده های در نظر گرفت. بسیاری از کسب و کارها از داده های حجیم به عنوان یک فرصت طلایی برای بهینه سازی تجارتشان بهره می برند.
مثلا یک شرکت تامین انرژی برق می تواند از داده های کلان جمع آوری شده برای مدل سازی و پیش بینی الگوهای مصرف انرژی در فصول مختلف سال استفاده کند. چنین مدل سازی هایی باعث بهینه سازی قیمت ها و برنامه ریزی بهتر برای ایجاد ظرفیت های جدید تولید انرژی می گردد.
استارت آپ های نوپا ، اطلاعات جمع آوری شده توسط تجهیزات اینترنت اشیا را برای ایجاد ویژگی های منحصربفرد در محصولات خود به کار می گیرند. مثلا اطلاعات جمع آوری شده از تگ های ردیابی می تواند به شرکت های بیمه گر ، وضعیت کالاهای بیمه شده در یک انبار بزرگ را نشان دهد. (معرفی استارتاپ های حوزه اینترنت اشیا در سال ۲۰۱۹)
نگرانی های مربوط به حریم خصوصی : داده های بیشتر ، مشکلات بیشتر
با افزایش حجم اطلاعات ، مدیریت داده های حجیم مشکل تر می شود. تنوع کاربردهای IoT باعث می شود تا نگرانی هایی درباره حفظ حریم خصوصی افراد نیز بوجود آید. دسترسی غیرمجاز به چنین داده هایی می تواند باعث نقض حریم خصوصی دولت ها، سازمان ها و اشخاص مختلف گردد.
حریم خصوصی و نقش آن در تامین امنیت اکوسیستم اینترنت اشیا
هم اکنون شاهد ظهور انواع تجهیزات هوشمند خانگی نظیر دستیاران صوتی دیجیتال(مانند Amazon Echo و Google Home ) می باشیم. چنین تجهیزاتی اطلاعات گسترده ای را از محیط اطراف مصرف کنندگان خود جمع آوری می کنند. در صورتی که این داده ها مدیریت نشوند می توانند باعث نقض حریم خصوصی شوند.
مصرف کنندگان خانگی با توجه به ویژگی های متمایز در تجهیزات اینترنت اشیا ، شدیدا به آنها علاقمند هستند. این در حالی است که نگرانی های جدّی درباره امنیت چنین اطلاعاتی وجود دارد. اگر چه مقررات حفاظت از داده ها (GDPR) سعی دارد تا از حقوق مصرف کنندگان در برابر افشای غیرقانونی اطلاعاتشان محافظت کند. امّا چنین مقرراتی هنوز در مراحل اولیّه خود می باشند و برای اجرای کامل با مشکلات اساسی مواجه هستند.
چگونه باید بر انتقال داده های حیاتی نظارت کرد؟
اکوسیستم اینترنت اشیا با کمک داده های حجیم قدرت می یابد. امّا اگر مدیریت داده های حجیم به درستی صورت نپذیرد ، امکان ایجاد مشکلات بالقوه زیادی وجود دارد. شناسایی داده های کلیدی(حیاتی) یکی از مهمترین بخش ها در مدیریت داده های حجیم می باشد. حفاظت اصولی از داده های حساس می تواند میزان ریسک پذیری را به شدت کاهش دهد.
حفاظت از داده ها یک موضوع چند وجهی است که تنها با مباحث تکنولوژیکی نمی تواند حل شود. بلکه نیاز است تا دولت ها، سازمان های بین المللی، استانداردهای جهانی، سیاست های کلی و مردم به اهمیت این موضوع پی ببرند.
و در پایان …
هر شرکتی که راهبردهای مبتنی بر اینترنت اشیا را ارائه می کند نیاز به یافتن یک چارچوب کلی هم برای مدیریت داده های حجیم دارد. مباحث مرتبط با ذخیره سازی ابری، زیرساخت های انتقال داده ها، پروتکل های محافظت از داده ها و سیاست های حریم خصوصی باید به دقت مورد توجه قرار گیرند و هرچند مدت یکبار اصلاح و بروزرسانی شوند.
باید توجه داشت که مدیریت صحیح بر روی داده های حجیم ، نقطه تمایز شرکت های فعال در صنعت اینترنت اشیا خواهد بود.
منبع : بر گرفته از سایت iot-now