تغییر در کسب وکارها باعث تغییر سبک زندگی مردم و افزایش میزان شهرنشینی شده است. توسعه شهرنشینی، افزایش جمعیت در شهرها را موجب شده است و همین موضوع مدیریت شهری را پیچیده کرده است. مدیران شهری معتقدند که تحقق اهداف شهر هوشمند برای توسعه مهم و حیاتی هستند. ارائه خدمات شهری در شهرهای بزرگ کاری پیچیده و پرهزینه‌ای است. افزایش کیفیت خدمات شهری باعث خواهد شد تا افراد حاضر در یک جامعه احساس آرامش و آسایش بیشتری داشته باشند. در حال حاضر سیستم‌های سنتی و معمولی دیگر برای ارائه خدمات شهری مناسب نیستند. بنابراین هوشمندسازی شهرها به عنوان یک راهکار در مدیریت کلان شهری مورد توجه قرار گرفته است.
اهداف کلیدی در یک شهر هوشمند
یک شهر هوشمند اهداف زیادی را با خود به همراه دارد. بهبود کیفیت زندگی شهروندان مهمترین هدفی است که یک شهر هوشمند به دنبال تحقق آن است.در ادامه به معرفی اهداف کلان در یک شهر هوشمند می‌پردازیم:
- بهبود شرایط محیط زیست: جمعیت زیاد در شهرها، مشکلات محیط زیستی زیادی را ایجاد کرده است. تولید انبوه زباله، آلودگی هوا، نابودی درختان و فضای سبز، آلودگی رودخانه‌ها و… مسئولان شهری را به فکر هوشمندسازی شهرها انداخته است.
- بحران‌های اقتصادی: در شرایط اقتصادی فعلی، انجام بهینه امور از اهمیت بسیاری برخوردار است. به همین دلیل مسئولان شهری به دنبال کاهش هزینه‌های خدمات بدون افت کیفیت هستند.
- تغییرات جمعیت شناسی: رشد جمعیت و گسترش شهرها باعث شده تا چالش‌های جدیدی بوقوع بپیوندد. ترافیک شهری، امنیت شهری، پارکینگ شهری، حمل ونقل، انرژی و… نیاز به تحقق شهرهای هوشمند را افزایش داده است.
- رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات: با رشد اینترنت امکان مدیریت فرآیندها بهبود یافته است. در سالیان اخیر با ورود مفهوم اینترنت اشیا که در آن هر شی را می‌توان از راه دور کنترل کرد، امکان ایجاد شهرهای هوشمند بیش از قبل گردیده است.
مهمترین اهداف شهر هوشمند
شهرهای هوشمند آینده
یک شهر برای خود چشم‌اندازی کوتاه مدت و بلند مدت دارد. مدیریت شهری بایستی با توجه به معضلات فعلی، تصمیماتی مقطعی بگیرد و البته به اهداف کلان هم توجه داشت. مدیران در یک شهر هوشمند سعی می‌کنند تا حداقل اهداف زیر را محقق نمایند:
- کاهش آلودگی‌های محیطی
- دستیابی به بهره‌وری
- توسعه رقابت منطقه‌ای و جهانی
- استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی بشری
- ایجاد فرصت‌های کسب و کاری جدید
- افزایش کیفیت زندگی و آسایش و آرامش
- توسعه فضای سبز شهری
- توسعه زیرساخت‌های اطلاعاتی
- رشد توسعه اقتصادی
- دسترسی به جوامع پایدار
- تکامل شهرها و رسیدن به توسعه یافتگی
مفاهیم جدید ایجاد شده به کمک شهرهای هوشمند
مفاهیم و اهداف شهر هوشمند
با ایجاد شهرهای هوشمند مفاهیم جدیدتری بوجود آمده‌اند. این مفاهیم سعی دارند تا دستیابی به اهداف شهر هوشمند تسریع شود. این مفاهیم بنیادین عبارتند از:
- اقتصاد هوشمند: امکان رقابت تجاری در یک شهر با سایر شهرها براساس نوآوری و ایجاد فرصت‌های جدید کارآفرینی.
- مردم هوشمند: افزایش سطح اطلاعات و تعاملات اجتماعی در بین شهروندان یک شهر مفهوم مردم هوشمند را می‌سازد. چنین مردمانی سعی می‌کنند بطور پیوسته فرهنگ شهری خود را ارتقاء بخشند.
- حکمروایی هوشمند: حکمروایی شفاف در شهرها با استفاده از فناوری اطلاعات باعث دسترسی شهروندان به اطلاعات و داده‌ها به صورت گسترده خواهد شد. این حجم عظیم داده‌ای کسب و کارها را متحول خواهد کرد.
- تحرک هوشمند: استفاده از حمل و نقل هوشمند موجب افزایش بهره‌وری خواهد شد. صرفه‌جویی ایجاد شده در زمان و انرژی ساکنین یک شهر می تواند توسعه‌ی پایدار را فراهم آورد.
- محیط هوشمند: کنترل محیط زندگی از تمامی مخاطرات یک هدف عالی می‌باشد. انرژی‌های سبز در کنار خانه‌های هوشمند آینده‌ای زیبا را متصور می‌سازند.
- زندگی هوشمند: ارتقاء زندگی شهروندان با کمک ساختمان‌های هوشمند، سلامت الکترونیک، شبکه‌های هوشمند و… تحقق خواهد یافت.
امکان تحقق اهداف شهرهای هوشمند
شهر هوشمند یک مفهوم کلّی است که برای تحقق آن بایستی بر چالش‌های مختلفی غلبه کرد. از شهر هوشمند هنوز درک روشن و واضحی وجود ندارد و تمامی تعاریف بر مبنای تئوری‌های مطرح شده توسط محققان می‌باشد. برای تحقق اهداف یک شهر هوشمند نیاز است تا زیر ساخت‌ها، فرآیندها و چشم‌اندازهای دقیقی برای شهرهای آینده ایجاد گردد.
